Περί ηλιακών κηλίδων, συνέχεια…
4 Μαΐου, 2009
Γιάννης Σταύρου, Θεσσαλονίκη των χρωμάτων, λάδι σε καμβά
Επειδή όμως αγαπάμε τη σελήνη όλως ιδιαιτέρως, ιδού μια Θεσσαλονίκη λουσμένη στο φως της…Έτσι, για να παραμένουμε ρομαντικές!
Από την φίλη μας την Ελένη, περισσότερες πληροφορίες για τις ηλιακές κηλίδες:
Δύο φιλόδοξες νέες διαστημικές αποστολές πρόκειται να αποσταλούν στον Ήλιο, σε μια προσπάθεια να φθάσουν πλησιέστερα στην επιφάνειά του από κάθε άλλη φορά. Θα πρέπει να ξεπεράσουν εμπόδια όπως υψηλές θερμοκρασίες που λιώνουν μέταλλα, έντονες και καταστροφικές ακτινοβολίες, καθώς και χαοτικά μαγνητικά πεδία – όλα πράγματα που μπορούν να διαλύσουν ή να αποσυντονίσουν οποιοδήποτε διαστημοσυσκευή.
Η μια αποστολή θα φέρει το όνομα Solar Orbiter, θα έχει μέγεθος αυτοκινήτου, θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον ήλιο και θα επιτρέψει στους επιστήμονες για πρώτη φορά να μελετήσουν τους πόλους του. Ποτέ μέχρι τώρα δεν έχουμε δει τον ήλιο από πάνω ή από κάτω. Επικεφαλής της αποστολής θα είναι η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA), με την υποστήριξη της NASA. Αναμένεται να εκτοξευτεί το 2017 και η προεργασία έχει ήδη αρχίσει.
Η δεύτερη αποστολή, αρχικού προϋπολογισμού 750 εκατ. δολ., είναι καθαρά αμερικανική. Έχει ονομαστεί Solar Probe Ρlus από τη NASA και αναμένεται να εκτοξευτεί το 2015. Θα είναι εφοδιασμένη με μια ειδική παχιά προστατευτική ασπίδα και θα χρειαστεί γύρω στα επτά χρόνια για να φθάσει από τη Γη στον Ήλιο. Για πρώτη φορά θα επιχειρήσει να διαπεράσει τα άνω στρώματα του ηλιακού στέμματος, δηλαδή της εξωτερικής ατμόσφαιρας του ήλιου, όπου θα πρέπει να αντέξει θερμοκρασίες μέχρι 2.000 βαθμών Κελσίου, πλησιάζοντας περισσότερο από ποτέ στην επιφάνεια του άστρου μας, σε απόσταση μόλις 7 εκατ. χλμ..
Η πρώτη αποστολή, η ευρωπαϊκή, που θα διαθέτει επίσης μια ειδική προστατευτική ασπίδα πάχους περίπου 35 εκατοστών, αποτελούμενη από διαδοχικά στρώματα επενδυμένων πλαστικών και κεραμικών, ώστε να αντέξει θερμοκρασίες περίπου 600 βαθμών και καταιγισμό ακτινοβολίας, θα κινείται σε πιο μακρινή τροχιά. Θα χρειαστεί περίπου 3,5 χρόνια για να φθάσει σε απόσταση 32 εκατ. χλμ. από την επιφάνεια του ήλιου, δηλαδή περίπου στα δύο τρίτα της απόστασης μεταξύ Ήλιου-Ερμή, του κοντινότερου πλανήτη.
Το Solar Orbiter, που θα κατασκευαστεί από την ευρωπαϊκή κοινοπραξία Astria, σχεδιάζεται έτσι ώστε να μπορέσει να τραβήξει τις καλύτερες μέχρι σήμερα φωτογραφίες του ήλιου (υπό γωνία 30 μοιρών σε σχέση με το επίπεδο περιφοράς της Γης γύρω από αυτόν, ώστε να μπορέσει να συμπεριλάβει τους πόλους του ήλιου), μετρώντας παράλληλα τις εκπομπές σωματιδίων και τα μαγνητικά πεδία. Αφού φθάσει στον ήλιο, θα κάνει μια πλήρη περιφορά γύρω από αυτόν κάθε 150 χρόνια.
Μέχρι τώρα η κοντινότερη στον ήλιο διαστημική αποστολή ήταν των διαστημοσυσκευών «Ήλιος» που εκτοξεύθηκαν στη δεκαετία του ΄70 και έφθασαν σε απόσταση 45 εκατ. χλμ. από το άστρο μας, δηλαδή λίγο μετά τον Ερμή.
Οι επιστήμονες προσδοκούν ότι οι δύο αποστολές, οι οποίες, καλώς εχόντων των πραγμάτων, για ένα διάστημα θα δίνουν παρατηρήσεις ταυτόχρονα, η κάθε μια από το δικό της πεδίο λειτουργίας, θα τους βοηθήσουν να απαντήσουν αναπάντητα μέχρι σήμερα ερωτήματα, όπως γιατί η εξωτερική ατμόσφαιρα του ήλιου είναι πιο καυτή από την επιφάνειά του ή τι ακριβώς προκαλεί τους ηλιακούς ανέμους (ρεύματα ηλεκτρικά φορτισμένων σωματιδίων που εκπέμπονται από την ατμόσφαιρα του ήλιου) και τις ηλιακές κηλίδες (σκοτεινές περιοχές λόγω έντονης μαγνητικής δραστηριότητας στην επιφάνεια του ήλιου). Το ηλιακό στέμμα μπορεί να φθάσει το 1 εκατ. βαθμούς Κελσίου, ενώ η επιφάνεια του ήλιου δεν ξεπερνά τους 6.000 βαθμούς.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ηλιακές κηλίδες: οι νέοι παγετώνες θα μας γλυτώσουν!
30 Απριλίου, 2009
Απο το blog: http://zografiki-yannisstavrou.blogspot.com/ διαβάσαμε σχόλιο για την πρόσφατη είδηση περί ηλιακών κηλίδων.
Συμφωνούμε απόλυτα με το κοινωνικό πνεύμα και προσυπογραφουμε. Ακολουθεί το εκτενές κείμενο:
Γιάννης Σταύρου, Χειμωνιάτικο απόγευμα, λάδι σε καμβά
Ανάμεσα στα μύρια άσχημα που χαρακτηρίζουν την θλιβερή εποχή μας είναι και η κλιματική αλλαγή, η υπερθέρμανση του πλανήτη. Για τα κοινωνικά δεν μπορείς να κάνεις απολύτως τίποτα καθώς φαίνεται ότι ζούμε την απόλυτη παρακμή του πολιτισμού – κι ακόμη δεν έχουν φανεί τα χειρότερα…
Από το διάστημα όμως μια ελάχιστη νότα αισιοδοξίας…
Δυστυχώς δεν απφάσισαν οι εξωγήινοι να λύσουν τα προβλήματα μας. Απλά μια είδηση εμφανίστηκε σήμερα στα ΜΜΕ: οι ηλιακές κηλίδες εξαφανίστηκαν! Λέτε να σταματήσει η ζέστη; Ν’ αρχίσουμε να κρυώνουμε επίτέλους; Μόνη μας ελπίδα μια νέα περίοδος παγετώνων – να κλειστούν επιτέλους στα σπίτια τους οι ορδές των νεοβαρβάρων κι ας καούν και κάποιες χλωρές υπάρξεις…
Ακολουθεί η είδηση της ημέρας:
Οι επιστήμονες απορούν από αυτό που βλέπουν στην επιφάνεια του Ήλιου: τίποτε απολύτως! Η σχεδόν παντελής απουσία ηλιακών κηλίδων αποτελεί ένα αίνιγμα, ενώ πυροδοτεί διάφορες επιστημονικές ανησυχίες για το τι μπορεί να σημαίνει και ποιες επιπτώσεις (αρνητικές ή θετικές) μπορεί να έχει μελλοντικά, ιδίως σε σχέση με την κλιματική αλλαγή.
Η εμφάνιση και εξαφάνιση των κηλίδων ακολουθεί ένα πρότυπο ορισμένων ετών διαχρονικά, όμως αυτή τη φορά η απουσία των κηλίδων έχει ξεφύγει από αυτό το πρότυπο και έχει διαρκέσει περισσότερο από άλλες φορές –μάλιστα ο Ήλιος δεν δείχνει σημάδια ότι σύντομα οι κηλίδες του θα επανεμφανιστούν. Κανένας εν ζωή επιστήμονας δεν έχει δει ποτέ τον ήλιο να συμπεριφέρεται έτσι.
Οι περισσότεροι επιστήμονες εκτιμούσαν ότι μέχρι σήμερα οι κηλίδες θα είχαν ξανακάνει την περιοδική τους εμφάνιση, αλλά έχουν διαψευστεί; Η ηλιακή δραστηριότητα βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει ποτέ παρατηρηθεί εδώ και ένα αιώνα. Σε ανάλογα χαμηλό επίπεδο βρίσκεται ένα άλλο φαινόμενο, οι ηλιακοί άνεμοι, οι οποίοι αποτελούνται από τα ρεύματα φορτισμένων σωματιδίων που ο ήλιος στέλνει στο διάστημα και προς τη Γη. Μέσα σε όλα αυτά, έχει επίσης παρατηρηθεί ότι ο μαγνητικός άξονας του ήλιου έχει αποκτήσει ασυνήθιστη κλίση.
Ορισμένοι επιστήμονες άρχισαν πλέον να προωθούν την θεωρία ότι ο ήλιος έχει περισσότερη σχέση με την υπερθέρμανση του πλανήτη και την κλιματική αλλαγή από ό,τι νομίζαμε ως τώρα, σύμφωνα με την Independent. Ο ήλιος είναι η κατ’ εξοχήν δύναμη που επηρεάζει το κλίμα του πλανήτη μας, την κατάσταση της ατμόσφαιρας, τα ρεύματα των ωκεανών κ.α. Ορισμένοι πιστεύουν ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου μπορεί τελικά να μετριασθεί εξαιτίας της «ησυχίας» του ήλιου.
Ο κύκλος των ηλιακών κηλίδων (σκούρων, ψυχρότερων περιοχών στην επιφάνεια του άστρου μας) είναι περίπου 11ετής και παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1843. Έχει παρατηρηθεί ότι ανάλογα με το αν οι κηλίδες μεγαλώνουν ή μικραίνουν, το κλίμα της Γης γίνεται θερμότερο ή ψυχρότερο αντίστοιχα. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, κατά τα τελευταία 12.000 χρόνια, υπήρξαν 27 μεγάλα «ναδίρ» και 19 μεγάλα «ζενίθ» των ηλιακών κηλίδων, δηλαδή εποχές είτε ιδιαίτερα κρύες είτε ιδιαίτερα θερμές.
Στον 20ό αιώνα ο ήλιος ήταν ιδιαίτερα ενεργός στις δεκαετίες του ΄50 και του ΄80. Ο ήλιος έγινε αυξανόμενα ενεργός την ίδια περίπου εποχή που η Γη άρχισε να θερμαίνεται περισσότερο, όμως μέχρι τώρα γενικά οι επιστήμονες απέδιδαν μικρή μόνο επίδραση στον ήλιο (γύρω στο 10-20% σύμφωνα με τα υπολογιστικά κλιματικά μοντέλα) – μια άποψη που ίσως στο μέλλον όμως αλλάξει.
Αυτό που έχει παρατηρηθεί στον 21ό αιώνα, είναι ότι αφού ο ήλιος άρχισε να έχει πια μειωμένη δραστηριότητα, η αύξηση στη θερμοκρασία της Γης άρχισε επίσης να μειώνεται. Αν και στη διάρκεια του 11ετούς κύκλου των κηλίδων, η ενεργειακή παραγωγή του ήλιου μεταβάλλεται μόλις κατά 0,1% (μικρό ποσοστό για να θεωρηθεί σημαντικό για τη Γη), σε απόλυτα νούμερα αυτή η μεταβολή είναι τεράστια και αναλογεί σε 1,3 βατ ενέργειας ανά τετραγωνικό μίλι στην επιφάνεια του πλανήτη μας, ποσότητα που, σύμφωνα με νέες θεωρίες, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά το κλίμα και το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
____________________________________
Από την επιστημονική και άκρως ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα http://www.physics4u.gr/ παραθέτουμε τα παρακάτω:
Σύμφωνα με τον Woods ακόμη και ένας μικρότερος κύκλο ηλιακής θα μπορούσε να προκαλέσει κάποια ψύξη στη Γη. “Όχι βέβαια αρκετή για να αντισταθμίσει το φαινόμενο του θερμοκηπίου που έχει σαν αποτέλεσμα την υπερθέρμανση του πλανήτη”, διευκρινίζει, “αλλά αρκετή για να την καθυστερήσει ενδεχομένως για λίγα χρόνια.”
Η επίδραση του ηλιακού κύκλου πάνω στην παγκόσμια θερμοκρασία είναι περίπου το 1/10 του ενός βαθμού Κελσίου μόνο, ενώ το φαινόμενο του θερμοκηπίου κατά τα τελευταία 30 χρόνια ανέβασε τη θερμοκρασία περίπου ένα βαθμό.
“Ακόμη και έτσι, είναι απίθανο να έχουμε ένα σενάριο με τίτλο “Little Ice Age”. Μάλλον είναι απίθανο ότι προχωρούμε σε μια φάση όπου δεν θα έχουμε καμία δραστηριότητα ηλιακών κηλίδων για 50 χρόνια. Βέβαια δεν μπορούμε να εξαλείψουμε τελείως αυτή την πιθανότητα, αλλά θα έλεγα ότι οι πιθανότητες δεν είναι υψηλές”, συνεχίζει.
Δεν υπάρχει βέβαια κανένα μοντέλο που μπορεί να προβλέψει αν θα πάμε σε μια εποχή παγετώνων. Γι αυτό και δεν είμαστε σίγουροι για τίποτα.
_________________________________________
Επίσης, από την ιστοσελίδα της τηλεοπτικής εκπομπής «Ανιχνεύσεις» (ΕΤ3), δημοσιεύουμε κείμενο της Αναστασίας Μεταλληνού ( Διδάκτωρ Διαστημικής Φυσικής, Α.Π.Θ.)
Μετά το 1913, το 2008 έχει υπάρξει έτος με ιδιαιτέρως μικρό αριθμό κηλίδων. Οι μέχρι σήμερα παρατηρήσεις φανερώνουν ότι το 2009 παρουσιάζει ακόμα μικρότερο αριθμό κηλίδων υποδεικνύοντας ότι η περίοδος του ηλιακού ελαχίστου συνεχίζεται. Το ελάχιστο που τώρα διανύουμε αποτελεί βεβαίως ένα ασυνήθιστο φαινόμενο, χωρίς όμως να είναι και πρωτόγνωρο, εφόσον τα ηλιακά ελάχιστα των 1901 και 1913, υπήρξαν μεγαλύτερης διάρκειας.
Έρευνες της NASA έχουν δείξει ότι η λαμπρότητα του ηλίου έχει ελαττωθεί κατά 0,02% στο ορατό φως και κατά 6% στα υπεριώδη μήκη κύματος, από το ηλιακό ελάχιστο του 1996 μέχρι σήμερα.
Οι μεταβολές αυτές του ηλίου δεν είναι βεβαίως ικανές να εξισορροπήσουν τις επιδράσεις του φαινομένου του «θερμοκηπίου», παρόλα αυτά η ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης θερμαίνεται λιγότερο από τον ήλιο. Ως αποτέλεσμα οι δορυφόροι σε χαμηλή τροχιά παρουσιάζουν λιγότερες τριβές επεκτείνοντας έτσι το χρόνο ζωής τους. Δυστυχώς όμως και τα «διαστημικά σκουπίδια» (υπολείμματα της ανθρώπινης δραστηριότητας στο εγγύς διαστημικό περιβάλλον) παραμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε τροχιά γύρω από τη Γη, αποτελώντας απειλή για τους δορυφόρους και τα διαστημικά σκάφη.
Μήπως η μαύρη τρύπα είναι η λύση;
10 Δεκεμβρίου, 2008
Αν οι μαύρες τρύπες είναι ένα είδος υπερτατης δύναμης, τότε ας παρακαλέσουμε αυτήν, που κατά τα φαινόμενα, βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία μας, να κάνει κάτι για μας τα πρωτεύοντα της γης…
Να μας ρουφήξει για παράδειγμα…Μπας και συνετιστεί ή και τελειώσει μια κι έξω αυτό το «τσίρκο των πιθήκων» (η έκφραση της Λιάνας – πολύ μας άρεσε) που άλλοτε ασχημονεί, καταστρέφει, μιμείται, φθονεί γιατί «ετσι γουστάρει», κι άλλοτε μοιραία και παθητικά παρακολουθεί τις κάθε φρικαλεότητες – φτάνει να μη θίγεται ο βολεμένος μικρόκοσμός του.
Ιδού λοιπόν τα τελευταία νέα περί υπάρξεως μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία μας…
Από σημερινή δημοσίευση στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ:
«Οι παρατηρήσεις του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου στην έρημο Ατακάμα της Χιλής επιβεβαίωσαν την ύπαρξη μιας υπερμεγέθους μαύρης τρύπας στην «καρδιά» του γαλαξία μας, καθώς και τις τεράστιες βαρυτικές επιδράσεις που αυτή έχει στα γύρω άστρα, παρέχοντας πλέον την πιο αναλυτική και ακριβή εικόνα που έχει υπάρξει ποτέ για το τι συμβαίνει στο κέντρο του γαλαξία.
Επί 16 χρόνια, οι αστρονόμοι μελέτησαν τις τροχιές 28 άστρων στην κεντρική περιοχή του γαλαξία και πώς αυτές επηρεάζονται από την μαύρη τρύπα, που είναι γνωστή με την ονομασία «άστρο Τοξότης Α» και η οποία δεν μπορεί να παρατηρηθεί άμεσα, αλλά μόνο μέσω της βαρυτικής επιρροής στον περίγυρό της.
Η διεθνής έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάζονται στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal», καθοδηγήθηκε από το γερμανικό Ινστιτούτο Εξωπλανητικής Φυσικής Μαξ Πλανκ, υπό τον δρα Ράινχαρντ Γκέντσελ, ο οποίος δήλωσε ότι «υπάρχουν πλέον τα καλύτερα εμπειρικά στοιχεία ότι οι μαύρες τρύπες όντως υπάρχουν. Οι αστρικές τροχιές στο γαλαξιακό κέντρο δείχνουν, πέρα από κάθε λογική αμφιβολία, ότι η συγκέντρωση στο γαλαξιακό κέντρο μιας μάζας αντίστοιχης τεσσάρων εκατομμυρίων ηλιακών μαζών, πρέπει να είναι μια μαύρη τρύπα».
Η μαύρη τρύπα του γαλαξία μας είναι η κοντινότερη μαύρη τρύπα στη Γη που γνωρίζουμε. Η παρατήρηση του γαλαξιακού κέντρου ήταν ανέκαθεν δύσκολη λόγω της παρεμβαλλόμενης διαστρικής σκόνης. Η 16χρονη μελέτη βασίστηκε στα μήκη κύματος του υπέρυθρου φωτός, που μπορούν να διαπεράσουν αυτά τα σύννεφα σκόνης.
Παράλληλα, οι αστρονόμοι μπόρεσαν να μετρήσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την απόσταση της Γης από το κέντρο του γαλαξία και τη βρήκαν 27.000 έτη φωτός. Διαπίστωσαν επίσης ότι στο γαλαξιακό κέντρο τα άστρα κινούνται με τυχαίες τροχιές, σαν ένα σμήνος μελισσών. Ακόμα, ανακάλυψαν ότι έξι από τα 28 άστρα, λίγο μακρύτερα από το επίκεντρο, σχηματίζουν ένα δίσκο. Ένα συγκεκριμένο άστρο, το S2, περιφέρεται τόσο γρήγορα γύρω από τη μαύρη τρύπα, που διένυσε μια πλήρη τροχιά στη διάρκεια της 16χρονης μελέτης. Το μυστήριο πάντως παραμένει για τους αστρονόμους αναφορικά με το γιατί τα άστρα αυτά, που περιέργως είναι νεαρής ηλικίας, έχουν τέτοιες τροχιές.
Η επιβεβαίωση της μαύρης γαλαξιακής τρύπας έρχεται να επιβεβαιώσει τη θεωρία του Άλμπερτ Αϊνστάιν. Από τότε που εισηγήθηκε τη γενική θεωρία της σχετικότητας το 1916, οι μαύρες τρύπες αποτελούν κεντρικό στοιχείο της αντίληψής μας για το σύμπαν, αν και ο όρος «μαύρη τρύπα» δημιουργήθηκε μόλις το 1968.
Ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν ότι η βαρυτική επίδραση των μαύρων τρυπών είναι αυτή που συγκρατεί τους γαλαξίες ως ενιαία δομή. Μια μαύρη τρύπα είναι μια θεωρητική περιοχή στο διάστημα, όπου το βαρυτικό πεδίο είναι τόσο ισχυρό, ώστε τίποτε – ούτε καν η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία του ορατού φωτός – δεν μπορεί να δραπετεύσει από την έλξη της.»
Ραντεβού στην ΕΤ3 σήμερα το βράδυ για το πείραμα του αιώνα!
10 Σεπτεμβρίου, 2008
Με ενθουσιασμό οι επιστήμονες είδαν την πρώτη δέσμη σωματιδίων να εκτοξεύεται με επιτυχία στον επιταχυντή στις 10.28, όπου συνολικά σε καθημερινή βάση θα προκαλούνται περίπου ένα δισεκατομμύριο συγκρούσεις μικροσκοπικών σωματιδίων ανά δευτερόλεπτο και θα δημιουργούνται θερμοκρασίες 100.000 φορές υψηλότερες από αυτή του πυρήνα του Ήλιου.
Σημαντικές πληροφορίες για το πείραμα του αιώνα μας δίνει η ιστοσελίδα της αξιόλογης τηλεοπτικής εκπομπής ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ της ΕΤ3.
Εξ’ άλλου οι «Ανιχνεύσεις» θα ασχοληθούν σήμερα, Τετάρτη το βράδυ, 10 Σεπτεμβρίου με αυτό το ιστορικό επιστημονικό γεγονός.
Σας συστήνουμε να μην χάσετε την μετάδοση!
Αναδημιουργώντας το BIG BANG. Σήμερα στο CERN…
10 Σεπτεμβρίου, 2008
Ήδη ξεκίνησε το μεγαλύτερο πείραμα στην ιστορία της επιστήμης σήμερα στο CERN, στα γαλλοελβετικά σύνορα.
Η αναδημιουργία των συνθηκών που γέννησαν το BIG BANG, το σύμπαν μας, πριν από περίπου 15 δισεκατομμύρια χρόνια..!
Σας παραθέτουμε σχετικό άρθρο, με τίτλο «Φως στη δημιουργία του κόσμου», από το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων:
Αρχισε το μεγαλύτερο πείραμα στον κόσμο, κάτω από το γαλλο-ελβετικά σύνορα, όπου οι επιστήμονες έθεσαν σε λειτουργία τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), μήκους 27 χλμ, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Έρευνας Στοιχειωδών Σωματιδίων (CERN), που προσδοκάται ότι θα ρίξει φως στις συνθήκες γέννησης του σύμπαντος (αν αυτό όντως γεννήθηκε κάποτε!) και θα επιτρέψει την ανακάλυψη νέων σωματιδίων της ύλης.
Και – παρεμπιπτόντως – αναμένεται να διαψεύσει τις φοβίες πολλών ότι θα φέρει το τέλος του κόσμου μέσα από την μαύρη τρύπα που μπορεί να δημιουργήσει. Πάντως, καλού-κακού, αν δεν έχετε επείγουσα δουλειά στη Γενεύη, μπορείτε να μείνετε σπίτι σας!
Ο Ρόμπερτ Αϊμάρ, ο Γάλλος φυσικός που είναι γενικός διευθυντής του CERN εδώ και πέντε χρόνια, πρόβλεψε ότι οι ανακαλύψεις που θα προκύψουν από το ιστορικό πείραμα, θα πυροδοτήσουν μελλοντικά σημαντικές εξελίξεις σε πολλούς τομείς της κοινωνίας. Οι επιστήμονες ανά τον κόσμο περιμένουν με αγωνία να δουν πράγματα που δεν ξέρουν αν υπάρχουν στη φύση (π.χ. άλλες διαστάσεις) ή έστω να επιβεβαιώσουν κεντρικές θεωρίες της φυσικής και της κοσμολογίας, για παράδειγμα ότι υπάρχει το σωματίδιο «μποζόνιο του Χιγκς», που υποτίθεται ότι έδωσε μάζα στην ύλη, ή ότι όντως υπάρχουν η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια. Ή, πάλι, το πείραμα μπορεί να ανατρέψει τις καθιερωμένες θεωρίες και το βασικό κοσμολογικό μοντέλο των φυσικών.
Το πείραμα ουσιαστικά θα επιχειρήσει να αναπαράγει τις συνθήκες που επικρατούσαν ένα απειροστό κλάσμα του δευτερολέπτου μετά το αρχικό «Μπινγκ Μπανγκ», το οποίο, πριν περίπου 13,7 δισ. χρόνια, άρχισε σταδιακά να δημιουργεί τα αστέρια, τους πλανήτες και τη Γη. Όχι άδικα, μερικοί παρομοιάζουν το πείραμα με την «Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων». Η έξαψη ειδικών και μη είναι τόσο διάχυτη, που ένα βίντεο-κλιπ με μουσική ραπ σχετικά με το Μεγάλο Επιταχυντή, το οποίο δημιούργησε Αμερικανίδα φοιτήτρια, έγινε τεράστια επιτυχία στο YouTube.
Κι αν τελικά οι επιστήμονες «παίζουν» με δυνάμεις που τους ξεπερνούν; Αν το πείραμα, άθελά τους φυσικά, καταλήξει να δημιουργήσει μια μαύρη τρύπα που θα καταπιεί το CERN, τη Γενεύη και -γιατί όχι- όλη τη Γη μας; Αν παραχθούν κβαντικά «παροδοξόνια» και όλη η ύλη της Γης μετατραπεί σε «παράδοξη ύλη»; Μήπως το πείραμα ανοίξει το δρόμο για όντα από κάποιο άλλο σύμπαν να επιτεθούν στον πλανήτη μας μέσα από μια «σκουληκότρυπα» στο χωροχρόνο;
Εδώ και χρόνια έχουν ακουστεί τέτοιοι φόβοι – άλλοτε με επιστημονική χροιά και άλλοτε απλώς συνωμοσιολογική. Τις τελευταίες μέρες το CERN έχει κατακλυστεί από γράμματα και ηλεκτρονικά μηνύματα που εκφράζουν παρόμοιες ανησυχίες (δεν είναι σίγουρα άσχετο ότι το CERN πρωταγωνιστούσε αρνητικά στο συνωμοσιολογικό μπεστ-σέλερ «Ιλουμινάτοι» του Νταν Μπράουν).
Οι σκεπτικιστές (με επικεφαλής την ομάδα πολιτών και επιστημόνων LCH Kritiks από τη Γερμανία, την Αυστρία και την Ελβετία) έφθασαν μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προσπαθώντας -μέχρι στιγμής ανεπιτυχώς- να σταματήσουν το πείραμα, υποστηρίζοντας ότι σε μια περίοδο τεσσάρων ετών οι μαύρες τρύπες λόγω του πειράματος θα αυξηθούν εκθετικά και θα «καταβροχθίσουν» τον πλανήτη εκ των έσω.
Το CERN, για μια ακόμη φορά (μετά την αρχική έκθεση ασφαλείας, που το 2003 έδωσε το «πράσινο φως» για να αρχίσει η κατασκευή του Επιταχυντή), φρόντισε να δώσει προ ημερών στη δημοσιότητα τη νέα έκθεση ασφαλείας δικών του επιστημόνων και συναδέλφων τους από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, που απορρίπτει τις παραπάνω «τρομοκρατικές» εκδοχές, τονίζοντας ότι «ο Επιταχυντής είναι ασφαλής» και ότι «οι εικασίες περί κινδύνων είναι σκέτη μυθοπλασία». Σύμφωνα με την έκθεση του CERN, «η φύση έχει ήδη πραγματοποιήσει το ισοδύναμο εκατοντάδων χιλιάδων πειραμάτων στη Γη – και ο πλανήτης μας υπάρχει ακόμα».
Από την άλλη, η αναφορά αξιολόγησης ασφαλείας του πειράματος (με την οποία συμφωνεί το Ινστιτούτο Φυσικής του Λονδίνου), διαπίστωσε ότι ακόμα και αν δημιουργηθούν μαύρες τρύπες (κάτι που οι φυσικοί δεν αποκλείουν, αντίθετα προσδοκούν με αγωνία), θα είναι μικροσκοπικές και θα διαλυθούν σχεδόν αμέσως λόγω ανεπαρκούς ενέργειας, ενώ παράλληλα απέκλεισε την πιθανότητα να δημιουργηθούν τα επίφοβα -και υποθετικά- σωματίδια «παραδοξόνια».
Αν δεν πείθεστε, κρατείστε την ανάσα σας, όταν σήμερα οι πρώτες ακτίνες σωματιδίων θα κάνουν το γύρο του τούνελ του Επιταχυντή. Αν όλα πάνε καλά, οι συγκρούσεις σωματιδίων από αντίθετες κατευθύνσεις θα αρχίσουν τις επόμενες εβδομάδες (αρχικά με χαμηλή ένταση, που σταδιακά θα μεγαλώνει, ώσπου τα συγκρουόμενα πρωτόνια θα αγγίξουν την ταχύτητα του φωτός). Αν, πάλι, τα πράγματα δεν πάνε καλά, ραντεβού κάπου αλλού στο χωροχρόνο…
ΕΝΗΜΕΡΩΘΕΙΤΕ ΓΙΑ ΤΟ CERN (οι παρακάτω ιστοσελίδες δημσιεύτηκαν σε άρθρο του Γιώργου Κιούση στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 9-9-2008):
http://www.cern.ch/Public Η επίσημη ιστοσελίδα του CERN
http://cms.cern.ch/ Η εκλαϊκευτική ιστοσελίδα του πειράματος CMS
http://atlas.ch/ Η εκλαϊκευτική ιστοσελίδα του πειράματος ATLAS
http://www.cerncourier.com Το περιοδικό του CERN
http://outreach.web.cern.ch/outreach/ Η επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ομάδας Εκλαΐκευσης Φυσικής Σωματιδίων (European Particle Physics Outreach Group, EPPOG)
http://particleadventure.org/ Η ιστοσελίδα της «Περιπέτειας των σωματιδίων»
http://cdsweb.cern.ch/ Η βάση δεδομένων του CERN για φωτογραφίες,video, άρθρα και γενικά multimedia
http://www-ed.fnal.gov/projects/quarknet/ Η επίσημη ιστοσελίδα του αμερικανικού QuarkNet που απευθύνεται σε μαθητές και καθηγητές σχολείων
http://www.youtube.com/watch?v=_fJ6PMfnz2E&feature=related
ΣΥΜΜΑΘΗΤΡΙΕΣ & ΦΙΛΕΣ 