Ένα καλό κείμενο

6 Φεβρουαρίου, 2012

ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ

    Του Σαράντου Καργάκου

Ιστορικού – Συγγραφέως

     Απέφευγα για λόγους προσωπικής ευαισθησίας (έχουμε κι εμείς βέβαια τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα μας!) ν’ αναφερθώ στο περιβόητο θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων. Ήμουν εξήμισυ ετών όταν ανήμερα σχεδόν του Αγίου Νικολάου του 1943 οι Γερμανοί πηγαίνανε για σκοτωμό τ’ αδέρφια του πατέρα μου. Η μάνα μου λέει πως με κρατούσε από το χέρι. Πέρασε το αυτοκίνητο με τους μελλοθάνατους από μπροστά μας, ο μικρός θείος μου που ήταν δεν ήταν 30 ετών, σήκωσε το χέρι και μας χαιρέτισε μ’ ένα πικρό χαμόγελο.

    Και μετά το αυτοκίνητο χάθηκε σε κάποια στροφή. Τότε για πρώτη φορά άκουσα κι έμαθα τη λέξη εκτέλεση. Κι η λέξη έμεινε άσβηστη στη συνείδησή μου, γιατί έκτοτε είχαμε κι άλλες, κι άλλες πολλές ακόμη εκτελέσεις. Έφευγαν από κοντά μας αγαπημένα πρόσωπα κι ο κόσμος έλεγε: «Τα πήγαν για εκτέλεση»!

    Κάποτε τα δεινά έληξαν και στον τόπο εγκαθιδρύθηκε μια κουτσή και στραβή τάξη. Η οικογένειά μου περνούσε δύσκολες ώρες αφόρητης φτώχειας. Η Κατοχή μάς είχε εξουθενώσει. Κάποιοι δικηγόροι ξεκίνησαν έναν αγώνα για αποζημιώσεις. Μάζευαν υπογραφές από συγγενείς θυμάτων. Υπόσχονταν -αν θυμάμαι καλά- δύο χιλιάδες το «κεφάλι». Πήγαν και στον πατέρα μου να υπογράψει, μα ο φτωχούλης αρνήθηκε με βδελυγμία. «Δεν κοστολογούνται τα κεφάλια των αδελφών μου», είπε. Κι ένιωσε πως ανταπέδιδε με τη φράση αυτή την καλύτερη τιμωρία στην επηρμένη μεταπολεμική Γερμανία, τη Γερμανία του οικονομικού θαύματος, που στηρίχθηκε στην ξένη εργασία και στην αφειδώς παρεχόμενη αμερικανική βοήθεια.

    Αν σ’ όλη αυτή τη μακρά διαδικασία με πληγώνει κάτι, είναι όχι αυτή καθαυτή η εκτέλεση, αλλά η «νομιμότητα» αυτής της εκτέλεσης. Οι γερμανικές αρχές είχαν διακηρύξει πως για κάθε σκοτωμένο Γερμανό θα εκτελούνταν 40 άμαχοι Έλληνες. Ας το σκεφθούμε αυτό: 40 Έλληνες έναντι ενός Γερμανού! Έτσι μας κοστολόγισαν κι έτσι μας κοστολογούν. Ένας Έλληνας είναι υποπολλαπλάσιο του Γερμανού. Αυτό εκφράζει όχι απλώς τη ναζιστική θηριωδία αλλά τη γενικώτερη ευρωπαϊκή νοοτροπία. Γιατί, όπως πολύ σοφά έλεγε ο Ντισραέλι, «μπορεί μια αποικία ν’  απέκτησε ανεξαρτησία, αλλά δεν παύει γι’  αυτό το λόγο να είναι αποικία».

Αν σήμερα οι Γερμανοί δυστροπούν να πληρώσουν την επιδικασθείσα από τα Δικαστήρια αποζημίωση στους μαρτυρικούς κατοίκους του Διστόμου (και όχι μόνον του Διστόμου), δεν το κάνουν μόνο από τσιγκουνιά, το κάνουν για να μας ταπεινώσουν ακόμη μια φορά. αρνούνται υπόσταση στα δικαστήριά μας. Ουσιαστικά δεν αναγνωρίζουν σε μας υπόσταση κράτους. Παραπέμπουν το ζήτημα στον Υπουργό. Αυτός είναι ένας περιδεής εκπρόσωπος της Νέας Τάξης που δεν λογοδοτεί στον ελληνικό λαό αλλά στα Διευθυντήρια των Νέων Καιρών.

    Αυτό που όμως με θλίβει δεν είναι η ψυχική κακομοιριά των κυβερνώντων, είναι το ηθικό κατάντημα κάποιων δημοσιογράφων. Άκουγα ένα μεσημέρι κάποιον ραδιοσχολιαστή που με άκρως περιφρονητική φωνή στιγμάτιζε τη συμπεριφορά των Διστομιτών, επειδή κατέφυγαν στα ασφαλιστικά μέτρα κατά των Γερμανών. Κι έλεγε: «Πού φθάσαμε…»! Έπρεπε να είχε ζήσει τη γερμανική φρίκη της Κατοχής, για να είχε δει το πού φθάνε το κτήνος όταν κυριεύει την ανθρώπινη ψυχή. Τι έκαναν οι κάτοικοι του Διστόμου από το να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη; Μήπως έπρεπε κι αυτοί – κι όχι μόνο αυτοί- να συμπεριφερθούν γερμανικά, δηλαδή να πιάσουν καμμιά πεντακοσαριά Γερμανούς τουρίστες και να τους κρατήσουν ομήρους ή να τους εκτελέσουν; Στα αντίποινα των Γερμανών εμείς δεν απαντήσαμε με αντίποινα. Οι Γερμανοί τιμωρήθηκαν ελάχιστα γι’  αυτά που διέπραξαν στον τόπο μας. Κάλυψαν ένα ελάχιστο μέρος των αποζημιώσεων που όφειλαν. Συνέχισαν τη ναζιστική πολιτική, όχι βέβαια στη γραμμή του Χίτλερ (δεν είναι ακόμη καιρός) αλλά στη γραμμή του Γκαίμπελς. Παραπλάνηση και εξαπάτηση. Και μετά αποθράσυνση. Θα ‘ρθει στιγμή που θα μας ζητήσουν αποζημίωση για τις σφαίρες που ξόδεψαν για να μας… σκοτώσουν.

    Μέρος Δεύτερο

    Το κείμενο που προηγήθηκε είχε γραφτεί προ πολλών ετών για να δημοσιευθεί στην εφημερίδα όπου αρθρογραφούσα επαγγελματικώς. Δεν δημοσιεύθηκε· και σε λίγες ημέρες «εκτελέστηκα» και δημοσιογραφικώς. Μου τράβηξαν το χαλί επιτηδείως κάτω από τα πόδια μου. Τώρα που ήλθαν οι δύσκολοι καιροί και η Γερμανία μάς φόρεσε καπίστρι, πολλοί σταθμοί και πάμπολλα έντυπα μού ζητούν να μιλήσω και να γράψω για τις περιβόητες αποζημιώσεις. Μου ζητήθηκε να μιλήσω και για τις εκτελέσεις. Κι αντιμετώπισα τις λοιδορίες δύο «καναλοκύνων». Αναφερόμουν στην εκτέλεση των συγγενών μου και στην υπέροχη στάση της γιαγιάς μου. Ήμουν μπροστά, όταν ο πατέρας τής ανακοίνωσε την εκτέλεση των δύο παιδιών της, των δύο αδελφών του. Η γιαγιά -βαθιά χριστιανική ψυχή- κατέβασε το μαύρο τσεμπέρι ως τα μάτια και πριν τυλίξει με αυτό το στόμα για να μη βγει κραυγή οδύνης, κατόρθωσε να μουρμουρίσει:

   – Ο θεός να τους συγχωρέσει για το κακό που μου έκαναν!…

    Κι έπειτα κλείστηκε στη βαθιά σιωπή της. Που και που ένα σιγαλό – σαν αγεράκι απαλό-  μοιρολόι.

    Πέρασαν κάποια χρόνια. Ήμουν στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου, την λεγόμενη τότε «Ογδόη». Ο πατέρας έφθασε ένα μεσημέρι ράκος στο σπίτι. Τον είχε επισκεφθεί στο κατάστημα του «Δραγώνα» (Αιόλου 89) ο άνθρωπος που είχε βάλει στη λίστα των μελλοθάνατων τα αδέρφια του. ήταν ετοιμοθάνατος· τον «κουράριζε» στον Άγιο Σάββα, εξάδελφός μου ογκολόγος. Του έμεναν λίγες ημέρες ζωής. Ζήτησε από τον εξάδελφό μου την άδεια να βγει για λίγες ώρες· έπρεπε κάποιον να δει. Και πήγε να βρει τον πατέρα μου. Δεν μπορούσε να ανέβει στον ημιώροφο. Τον ζήτησε και κατέβηκε ο πατέρας. Σαν τον είδε πάνιασε.

   – Ήλθα να πάρω τη συγγνώμη σου, του είπε ο άλλος. Σε λίγες μέρες πεθαίνω…

    Ο πατέρας, βαθιά συγκλονισμένος, μόλις κατόρθωσε να ψελλίσει μία φράση:

    – Να ‘σαι συγχωρεμένος…

    Ανέβηκε γρήγορα τις σκάλες και κλείστηκε στο γραφειάκι που ήταν το λογιστήριο. Δεν ήθελε να τον δει κανείς με δάκρυα στα μάτια. Ήταν ένας μικρόσωμος άνθρωπος με υψηλή περηφάνεια. Μας τα είπε στο σπίτι με αναφιλητά. Ήταν η πρώτη φορά που μάλωσα με τον πατέρα μου. Με τη σκληρότητα της νεανικής ηλικίας πίστευα πως η συγγνώμη σ’  έναν εγκληματία συνιστά αδικία. Σήμερα το ίδιο θα έπραττα κι εγώ, Αυτό δεν σημαίνει πως έκοψα να είμαι Μανιάτης. Αλλά η πείρα μιας μακράς ζωής με εδίδαξε ότι η καλύτερη εκδίκηση είναι η συγγνώμη. Γι’  αυτό συγχωρώ και τον δημοσιογράφο – κάποτε φίλο-  και τα παρασαρκώματα που τον περιστοιχίζουν, που, χωρίς να φορούν την στολή της «Βέρμαχτ», συνεχίζουν με άλλα μέσα το έργο τους.

    Συγχωρώ ακόμη και τους Γερμανούς δημοσιογράφους, τραπεζίτες και πολιτικούς για όσα μας κάνουν. Κι όχι απλώς τους συγχωρώ, αλλά τους ευγνωμονώ. Από τη δική τους αγνώμονα στάση, θα ξεπηδήσει η δική μας ανάταση, η νέα εθνική μας επανάσταση. Όχι κατά των Γερμανών αλλά κατά των υπολειμμάτων του δωσιλογισμού που «κοπροκρατούν» (το ρήμα του Ελύτη) πολιτικά και οικονομικά τη δόλια πατρίδα μας.

    Υ.Γ. Το πρωτότυπο κείμενο είναι δημοσιευμένο σε πολυτονικό

    Πηγή: Αθηναϊκό Ημερολόγιο 2012, Εκδόσεις Φιλιππότη

Το κίνημα για τις ανοιχτές σχολές στα ελληνικά πανεπιστήμια, που οργανώθηκε αρχικά από ομάδες φοιτητών του Οικονομικού Πανεπιστήμιου Αθηνών (ΑΣΟΕΕ) και τώρα αναπτύσσεται σε πολλές άλλες σχολές, αποτελεί το πιο υγιές αντανακλαστικό της κοινωνίας μας στην πολιτισμική κατρακύλα των τελευταίων δεκαετιών, που τώρα εκδηλώνεται δραματικά με την οικονομική κρίση. Το αληθινά νεανικό, γνήσιο, αυθόρμητο αυτό κίνημα είναι η πιο ουσιαστικά προοδευτική αντίδραση στο αίσχος που μας περιβάλλει, η πιο καθαρή, γλυκειά αχτίδα φωτός μέσα στο σκοτάδι των καιρών μας.

του Απόστολου Δοξιάδη

Αυτόνομες ομάδες νέων ανθρώπων, χωρίς καθοδήγηση από κόμματα, κρατικούς ή πολιτικούς ταγούς, παίρνουν την τύχη τους στα χέρια τους και αποφασίζουν να δράσουν, από κοινού, για να υπερασπιστούν το πραγματικό τους συμφέρον: τη μόρφωση, την πρόοδο και την προκοπή τους. Κι αυτό, μέσα στο βαθύτατα αντιπνευματικό, σκληρά εχθρικό, συχνότατα βάρβαρο περιβάλλον που έθρεψε στα πανεπιστήμια μας, ολόκληρες δεκαετίες, η κομματοκρατία, με όπλα τη βία, τον καταναγκασμό και τη συναλλαγή.

Οι φοιτήτριες και οι φοιτητές που τώρα συσπειρώνονται για να υπερασπιστούν το δικαίωμά τους στη συνεχή, αδιάκοπη, μόρφωση, το δικαίωμα στις συνεχώς ανοιχτές σχολές, υψώνουν το ανάστημά τους, γενναία, απέναντι στις στη βαθιά αντιδραστική στάση κάποιων νεολαιών, και όχι μόνων, κομματικών ή άλλων, που αναπαράγουν τα χειρότερα στοιχεία των σάπιων οργανισμών που τις δημιούργησαν. Αν η κατάντια του τόπου οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο άθλιο πολιτικό σύστημα, και στα κόμματα που το στηρίζουν και το υπηρετούν, η κατάντια των πανεπιστημίων οφείλεται, αντίστοιχα, στις ανίερες προεκτάσεις τους στα πανεπιστήμια, στα πλοκάμια ενός σάπιου πολιτικού συστήματος που θέλουν να πνίξουν κάθε γνήσια πνευματική δραστηριότητα, κάθε δημιουργική σκέψη, είτε μέσω κάποιων κομματικών τους πρακτόρων, κατ’ όνομα μόνο πανεπιστημιακών αρχόντων, είτε μέσω των αναίσθητων και επίορκων ακαδημαϊκών, τάχα δασκάλων, που συναλλάσσονται μαζί τους, είτε μέσω των τυφλών οπαδών τους, των φοιτητοπατέρων, των νεοσσών κομματαρχών, που πατρονάρουν, για ίδιο όφελος. Γιατί είτε οι φορείς που προωθούν το κλείσιμο των σχολών ανοιχτά, είτε κάποιοι άλλοι, που καμώνονται τους ουδέτερους, και χαίρονται σαν τους λύκους στην αναμπουμπούλα, όσοι θέλουν να σταματήσουν την εκπαίδευση στο όνομα της εκπαίδευσης, απεργάζονται το κακό του τόπου, το κακό των νέων μας, το κακό όλων μας.

Ετούτη τη φορά, κόμματα και νεολαίες θέλουν να κλείσουν τις σχολές–ή νίπτουν τας χείρας, μερικοί, το ίδιο κάνει–για να διαμαρτυρηθούν για το νέο νόμο. Άλλοτε τις κλείνουν για άλλους λόγους, κάθε φορά κάποιο πρόσχημα υπάρχει για να γίνει το κακό–τώρα βρήκαν ετούτη την αιτιολογία. Όμως το κίνημα για τις ανοιχτές σχολές ορθά, ορθότατα, δεν παίρνει θέση στο θέμα του νόμου. Άλλοι είναι υπέρ, άλλοι εναντίον, άλλοι ίσως αδιάφοροι, δεν έχει αυτό σημασία. Με σωστό, γνήσια νεανικό ένστικτο αφήνουν την αντιδικία για τον νόμο έξω, πέρα, από το πιο πολύτιμο πράγμα που αποζητούν από τα χρόνια των σπουδών τους: το δικαίωμα στη μάθηση, στη σωστή, συνεχή λειτουργία των πανεπιστημίων τους, των σχολών τους. Κανένας δεν έχει δικαίωμα να τους τη στερεί, κανένας κομματάρχης ή ιδεοληπτικός, κανένας πανεπιστημιακός ή συνδικαλιστής, κανένας φανατικός ή πολιτικάντης.

Τα πανεπιστήμια είναι για να διδάσκουν, μέσα στη συνεχή, ανοιχτή διαδικασία της παιδείας, την πιο όμορφη, την πιο υψηλή εκδήλωση του πνεύματος. Είναι και πρέπει να παραμένουν πάντα ανοιχτά, πάντα ανοιχτά στις ιδέες και στη δουλειά, πάντα ανοιχτά στο πνεύμα και τον πολιτισμό, πάντα ανοιχτά στο διάλογο, που βέβαια περιλαμβάνει και τη διαφωνία, αλλά με τους κανόνες πολιτισμένων ανθρώπων, πάντα ανοιχτά, αλλά πάντα χωρίς βία, πάντα χωρίς καταναγκασμό, πάντα με ανοιχτόκαρδη διάθεση, πάντα, όπως λέει σοφά ο Ανδρέας Εμπειρίκος «δια της αγωνιστικής καλής θελήσεως», πάντα με σεβασμό για την άποψη του άλλου, πάντα και παντού με ανιδιοτέλεια, κατανόηση και καλοσύνη.

Αυτό τα πνεύμα, το τόσο απαραίτητο για τη λειτουργία τους, έχει δυστυχώς πληγεί βίαια τα τελευταία χρόνια, έχει τραυματισθεί βαριά από τις χειρότερες εκφάνσεις της πολιτικής μας ζωής. Νομίζαμε ως τώρα–εγώ τουλάχιστον έτσι νόμιζα–ότι το τραύμα είναι αγιάτρευτο, το κακό ανεπανόρθωτο. Έρχται όμως η ώρα να διαψεσθούμε, οι απαισιόδοξοι. Έρχεται φαίνεται η ώρα να ξεγίνει το κακό, να αναστραφεί η πορεία, να σταματήσει η βαρβαρότητα, να γεννηθεί πάλι η ελπίδα, η ελπίδα ότι αντιστέκεται στη βαρβαρότητα ο αληθινός πολιτισμός, που είναι το πραγματικό νόημα της παιδείας. Κι αυτό όχι με νόμους, όχι με υπουργούς ή νομοθετήματα, όχι με διατάγματα και ντιρεκτίβες, αλλά με την πρωτοβουλία κάποιων νέων ανθρώπων, αληθινά νέων, νέων στο μυαλό και στην ψυχή, που θέλουν να κρατήσουν ανοιχτές τις σχολές τους. Που αγωνίζονται για το καλό.

Όλοι όσοι αγαπούμε αυτό τον τόπο, όλοι όσοι πιστεύουμε στο μέλλον του, πρέπει να υποστηρίξουμε με κάθε τρόπο τα νέα αυτά παιδιά, που ορθώνουν με τη θέληση τους τείχος στο αίσχος που αφήσαμε όλοι μας, τόσα χρόνια, άβουλα, δειλά, να αναπτυχθεί. Πρέπει να συμπαρασταθούμε με κάθε τρόπο στις νέες και τους νέους που ζητούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην ελπίδα, στη μόρφωση, στο μέλλον, εδώ και τώρα, πέρα από τις ψυχρές, μαύρες δυνάμεις, που τους θέλουν σκλάβους ετούτου ή του άλλου φανατισμού, αυτού ή του άλλου κόμματος. Είναι το καθήκον όλων μας.

Με αφορμή τη γιορτή της…δημοκρατίας στο προεδρικό μέγαρο..!

Καλό μήνα κορίτσια! Και του χρόνου λίγο καλύτερα…

Η αποστολή της επιστολής από τη Λιάνα:

Ανοικτή επιστολή του Καθηγητού Βασίλη Φίλια προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια.

Αξιότιμε Κύριε Πρόεδρε,…

Όταν την επομένη του πραξικοπήματος του ’67, μία χούφτα άνθρωποι ιδρύσαμε τη Δημοκρατική Άμυνα γνωρίζαμε πολύ καλά ότι η Δημοκρατία δεν καταλύθηκε από τις ερπύστριες των τανκς, αλλά είχε προ πολλού αυτοκαταρρεύσει και αυτοαναιρεθεί εσωτερικά.

Γι’ αυτό και ο απόηχος της αντίστασής μας ήταν όχι απλά η πάλη της ανατροπής της δικτατορίας, αλλά η ουσιαστικοποίηση της μελλοντικής Δημοκρατίας με την έννοια της εδραίωσης μιας πραγματικής λαϊκής κυριαρχίας.

Ο στόχος αυτός δεν επετεύχθη διότι το παλαιό φθαρμένο πολιτικό προσωπικό όχι μόνον επανήλθε το ’74 «ανέπαφο», αλλά και διότι η δικτατορία χρησιμοποιήθηκε ως άλλοθι για να «μεταποιηθεί» η ελευθερία σε ελευθεριότητα και ασυδοσία. Η συντεχνοποίηση της κοινωνικής μας ζωής, η ανευθυνοποίηση, ο παρασιτισμός, η λογική του «πεζοδρομίου», η διαφθορά, τα σκάνδαλα και ο πολιτικός θεατρινισμός είναι μερικές, οι σημαντικότερες, από τις συνέπειες.

Αυτά όσον αφορά το απώτερο παρελθόν, όπου οι ευθύνες βαρύνουν όλους όσους άσκησαν πολιτική σε επίπεδο εξουσίας.

Το παρόν συνδέεται με μία οικονομική βαθύτατη δυσπραγία, που οδηγήθηκε σε οικονομική κατάρρευση από χειρισμούς, τους οποίους χαρακτήρισαν η λογική της εξάρτησης, της υποτέλειας, της παράδοσης άνευ όρων των συμφερόντων της χώρας στους διεθνείς κερδοσκόπους και τους μηχανισμούς των παγκόσμιων τοκογλύφων.

Κάτι που έγινε από μία «σοσιαλιστική» κυβέρνηση, η οποία με τις συμβουλές και τις συμβολές των ξένων επεχείρησε μια άνευ προηγουμένου εξαπάτηση του ελληνικού λαού και όταν σε ελάχιστο χρόνο αποκαλύφθηκε ο αντιλαϊκός και αντεθνικός χαρακτήρας της πέρασε απροκάλυπτα σε εφαρμογή της αρχής «αποφασίζομεν και διατάσομεν».

Έτσι αναδύθηκε μία νέα χούντα η οκτωβριανή. Μια χούντα , που όχι μόνον δεν εκμεταλλεύτηκε τεράστιες ευκαιρίες υπέρβασης της κρίσης με προσφυγή στη Ρωσία, την Κίνα, τα εμιράτα και όπου αλλού, αλλά και δεν διαπραγματεύτηκε όπως έκανε η Ισλανδία, η Ιρλανδία, η Ισπανία κ.ο.κ.

Οι προσωπικές σας ευθύνες κ. Πρόεδρε είναι τεράστιες, διότι δεν προστατεύσατε τη χώρα, εντός των ορίων της δικαιοδοσίας σας απέναντι:

– Στην αντισυνταγματικότητα και τον παράνομο χαρακτήρα μεγάλου μέρους των όρων του μνημονίου και την αντισυνταγματική και εξ υφαρπαγής επιψήφισή του.

– Στην εκχώρηση εθνικού πλούτου υπό την μορφή εμπραγμάτων ασφαλειών και «εγγυήσεων» αντί πινακίου φακής.

– Στην ιδιωτικοποίηση όλων των επικερδών δημοσίων επιχειρήσεων

– Στο μη σεβασμό διεθνών συμφωνιών, που είχαν γίνει από την προηγούμενη κυβέρνηση όσον αφορά τα υγρά καύσιμα και το φυσικό αέριο,

– Στον περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας και τη λατινοαμερικανοποίηση της χώρας,

– Στην κατ’ εντολή της κυβέρνησης ανοικτή σύμπραξη της αστυνομίας με τους κουκουλοφόρους.

Ναι κ. Πρόεδρε. Αυτά και άλλα πολλά μεταξύ των οποίων το μέγιστο και πολύ πρόσφατο. Η σιωπή σας στις εμετικές δηλώσεις Ερντογάν περί «Ελληνικής διοίκησης της νοτίου Κύπρου» και της αμφισβήτησης και αυτής της ύπαρξης Κυπριακού κράτους.

Στην πρώτη σας θητεία είχατε δείξει ότι είχατε υπερβεί το κομματικό σας παρελθόν προς όφελος του εθνικού. Σήμερα πλέον λειτουργείτε ως ουραγός μια Κυβέρνησης μειοδοσίας και εθνικού άγους, ως υποστηρικτής της οκτωβριανής χούντας.

Αρνούμαι κατόπιν αυτού να δεχτώ την πρόσκλησή στη «γιορτή της Δημοκρατίας». Αρνούμαι να συμμετάσχω σε κάτι, που κατήντησε θέατρο σκιών, αρνούμαι να διαγράψω τον ένα χρόνο παρανομίας και τα πέντε χρόνια φυλακής στο όνομα της στήριξης της σημερινής ψευτοδημοκρατίας του 15%.

Η είδηση από τη Λιάνα

——————————

Αυτό είναι δημοκρατικό και ευνομούμενο κράτος που σέβεται τους πολίτες του. Οι υποτίθεται ξυλοκόποι του βορά, οι «βάρβαροι» Ισλανδοί ορίστε τι έκαναν όταν βρέθηκαν σε παραπλήσια κατάσταση με την Ελλάδα:


 
Οι Ισλανδοί δεν αρκέστηκαν στα δάκρυα και την οργή. Απαίτησαν και πήραν απαντήσεις. Για το τι έφταιξε, ποιοι ευθύνονται και τι πρέπει να γίνει για να μην ξανασυμβεί παρόμοια κρίση. Μόλις 15 μήνες μετά το ξέσπασμα της κρίσης, η εξεταστική επιτροπή που συνέστησε το Κοινοβούλιο από ανεξάρτητους ειδικούς έβγαλε πόρισμα 2.400 σελίδων, με το οποίο όχι μόνο καταλόγισε ευθύνες, αλλά και τις προσωποποίησε. Κατονομάζονται ο πρώην πρωθυπουργός Γκέιρ Χάαρντε, τρεις πρώην διοικητές της κεντρικής τράπεζας, υπουργοί, ενώ ποινικές ευθύνες καταλογίζονται σε στελέχη των τριών ιδιωτικών τραπεζών. Ήδη ο  εισαγγελέας έβγαλε διεθνή εντάλματα σύλληψης, καθώς πολλά  golden boys διέφυγαν στο εξωτερικό, κάνοντας μία μέρα πριν από  την εκδήλωση της κρίσης τεράστιες αναλήψεις από τους  λογαριασμούς τους. Τρεις συνελήφθησαν και κρατούνται. Η  κυβέρνηση έκανε μηνύσεις και ζητάει πίσω τα κλεμμένα. 

Η εξεταστική επιτροπή είχε στη διάθεσή της 80 υπαλλήλους, δικό  της προϋπολογισμό και δικαίωμα να ζητήσει ακόμη και να  κατασχέσειστοιχεία από κρατικές υπηρεσίες και ιδιώτες.Επίσης, ανεξάρτητη επιτροπή ετοιμάζει συστάσεις για να γίνουν  μεταρρυθμίσεις ώστε να αποφευχθεί παρόμοια κρίση στο μέλλον.  Στο πλαίσιο της διαφάνειας, αναρτήθηκε τον Απρίλιο στον  ιστότοπο της Βουλής (www.sic.athingi.is) το πλήρες κείμενο που η  κυβέρνηση ονομάζει «Έκθεση της αλήθειας» και οι Ισλανδοί  αποκαλούν «Μαύρο πόρισμα» καθώς και εκτεταμένη περίληψη  στα αγγλικά. Κανείς, ούτε καν οι κατηγορούμενοι, δεν  αμφισβήτησαν την αμεροληψία των συντακτών του πορίσματος. 

Το βράδυ της ανακοίνωσης 45 ηθοποιοί συγκεντρώθηκαν στο  Δημοτικό Θέατρο του Ρέικιαβικ και διάβασαν επί πέντε  συνεχόμενα 24ωρα, σε μια κατάμεστη αίθουσα, ολόκληρη την  έκθεση. Για τους περήφανους, πλην εξαπατημένους απογόνους  των Βίκινγκς, ήταν μια ομαδική ψυχανάλυση, μια διαδικασία  κάθαρσης.

Όπου η γυναίκα αναδεικνύεται πιο ολοκληρωμένη προσωπικότητα…Κατά τον Ματθαίο Γιωσαφάτ

Νικόλαος Γύζης, Γιάντες, Λάδι (1878)

«Το περίεργο είναι ο θεός εμφανίζεται πάντα αρσενικό, ενώ τη ζωή τη δίνει η γυναίκα. Οι γυναίκες παρηγορούν, αγαπούν, φροντίζουν και νοιάζονται, θα έπρεπε να είναι θεοί. Η θρησκεία έδινε μεγάλη ανακούφιση στον άνθρωπο, τον παρηγορούσε.»

(Μας το έστειλε ο φίλος Τάκης Ζ)

ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

(από τη διάλεξη του Γιωσαφάτ στο Μέγαρο)

MEGARON PLUS -Τρίτη 5 Απριλίου 2011

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Ματθαίος Γιωσαφάτ είναι ψυχίατρος, παιδοψυχίατρος, ψυχαναλυτής και ομαδικός αναλυτής. Είναι Υπεύθυνος Εκπαιδευτικού Προγράμματος & Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ομαδικής Ανάλυσης και Οικογενειακής Θεραπείας. Εκπαιδεύτηκε και εργάσθηκε για 15 χρόνια στο Λονδίνο.

Κατέχει Δίπλωμα Ψυχιατρικής Ιατρικής (D.Ρ.Μ.) από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και Ανώτατο Δίπλωμα Ψυχιατρικής (Μ.R.C. Psych) από το Βασιλικό Κολλέγιο Ψυχιάτρων Βρετανίας. Είναι τέως Διευθυντής στο Εθνικό Σΰστημα Υγείας Αγγλίας (Fincchley Child and Family Psychiatric Center, London), Υποδιευθυντής (Senior Registar) στο κέντρο Tavistoc του Λονδίνου και τέως Διευθυντής του Παιδοψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής. Είναι επίσης Διδακτικό μέλος στο Βασιλικό Ιατρικό Μεταπτυχιακό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Μέλος του Βασιλικού Κολεγίου Ψυχιάτρων, της Παγκοσμίου Ψυχιατρικής Εταιρείας και πολλών άλλων εταιρειών.

Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος Πρόεδρος της Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδας. Είναι μέλος, μετά από κανονική εκπαίδευση, της Βρετανικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας, της Εταιρείας Ομαδικής Αναλυτικής Ψυχοθεραπείας και της Εταιρείας Οικογενειακής Θεραπείας του Λονδίνου. Διετέλεσε επίσης Διευθυντής και Εκπαιδευτής -Αναλυτής, Υπεύθυνος Εκπαίδευσης στην Αναλυτική Ομαδική και Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία του Ινστιτούτου Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Λονδίνου, καθώς και μέλος της Ομάδας Μεταπτυχιακής Εκπαίδευσης (Advanced Training) στην Ομαδική Ανάλυση της Βρετανικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας. Είναι ιδρυτικό Μέλος, πρώην Πρόεδρος και Μέλος της Εκπαιδευτικής Επιτροπής της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας, καθώς και Μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Οικογενειακής Θεραπείας, της Διεθνούς Εταιρείας Οικογενειακής Θεραπείας και της Διεθνούς Εταιρείας Ομαδικής Ψυχοθεραπείας.]

Aπόσπασμα από συνέντευξη του στη LIFO:

– Έχετε υποστηρίξει πως ο Έλληνας δεν αγαπά παρά μόνο ερωτεύεται;

– Είναι μια φράση ηου έχει αναπαραχθεί πολύ, αλλά δεν την εννοώ ακριβώς όπως την έχουν εξηγήσει. Ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα ποικίλο. Μια μορφή έρωτα είναι όταν ψάχνεις τη μαμά που δεν είχες. Βρίσκεις μια γυναίκα και την εξιδανικεύεις και ύστερα τη διώχνεις, όταν βλέπεις πως δεν είναι αυτό που ήθελες. Αυτός είναι ο παθιασμένος έρωτας. Δεν έχει σχέση με αγάπη. Είναι ναρκισσιστικό. Η αγάπη απαιτεί μονιμότητα και συνδέεται άμεσα με την αγάπη που πρέπει να σου δείχνει η μητέρα σου τα πρώτα χρόνια της ζωής σου. Αν τη δέχτηκες, τότε είσαι σε θέση να αγαπήσεις και ν’ αγαπηθείς. Είναι μια ικανότητα που δεν την έχουν οι Έλληνες. Ερωτεύονται και έχουνε πάθη. Στα πάθη, όμως, δεν υπάρχει αγάπη.

και τώρα οι σημειώσεις από τη διάλεξη.

Τα πέντε πρώτα χρόνια της ζωής μας είναι αυτά που καθορίζουν όλη τη πορεία μας (επιεικώς πενταετία, γιατί στην ουσία όλα συμβαίνουν τον 1° χρόνο)

Οι φάσεις της ψυχικής ανάπτυξης είναι τέσσερεις, ανά εικοσαετία: 1-20 νεανική, 20-40 ενήλικη (εδώ οι δεκαετίες 20-30 πρώτο στάδιο, 30-40 το δεύτερο στάδιο), 40-60 αναπτυγμένη (δεκαετία 40-50 είναι η 1Π μέση ηλικία και 50-60 η ώριμη μέση ηλικία), 60-80 η τελευταία, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που θα εξηγηθούν παρακάτω.

20-30 έρωτας, σεξουαλική ζωή, επιλογή συντρόφου, (εδώ μπαίνει η παγίδα της φύσης για να διαιωνιστούμε, να παντρευτούμε και να κάνουμε παιδιά, γι’ αυτό όταν μεγαλώνουμε και περνά η αναπαραγωγική ηλικία ατονεί η σεξουαλικό ανάγκη), επάγγελμα. ΠΡΟΣΟΧΗ Σε κάθε δεκαετία υπάρχει μια σταθερή γόνιμη περίοδος 7 χρόνων και 2-3 χρόνια κρίσης. Για τα πρώτα εφτά χρόνια έχουμε για γόνιμη περίοδο για σπουδές ή επάγγελμα που διαλέγουμε, και στα επόμενα τρία κρίση, ιδού, λοιπόν, η πρώτη κρίση των 30. Η πρώτη εξέταση στην κρίση αφορά ανθρώπους στα 30 που τον επισκέπτονται και ρωτούν: να παντρευτώ ή όχι, έχω τον κατάλληλο άνθρωπο ή όχι, να κάνω παιδιά ή όχι, έχω το κατάλληλο επάγγελμα για μένα ή όχι? Επίσης περιλαμβάνει ανθρώπους που δεν μπόρεσαν ακόμα να ξεκολλήσουν από το σπίτι τους (το πατρικό). Ή ακόμα ανθρώπους που ξεσπούν σε έντονες διαμάχες στο πατρικό τους. Συνήθως τότε πηγαίνουν στον ψυχαναλυτή. Επίσης τότε ξεσπούν τα θέματα από την παιδική ηλικία που ζουν μέσα μας, κι αυτά είναι ασύνειδα, άχρονα. Τότε εμφανίζονται και οι εγκληματικές συμπεριφορές καθώς και μεγάλες αλλαγές συμπεριφοράς.

30-40 α’ φάση ώριμης ζωής, ανάπτυξη επαγγ/κής ζωής, ανατροφή και ανάπτυξη της οικογένειας. Χάνεται η αίσθηση της υπαρξιακής μοναξιάς με τον ερχομό και το μεγάλωμα των παιδιών. Πα τη γυναίκα είναι πολύ σημαντικό στάδιο, βιολογικά και υπαρξιακά, Ο άνδρας δεν έχει τόση συμμετοχή γιατί βιολογικά δεν την αντιλαμβάνεται την αλλαγή αυτή και δεν την αναγνωρίζει. Αφιέρωσε στην κόρη του το τελευταίο βιβλίο του και της γράφει ότι την ευχαριστεί γιατί τον έμαθε να είναι πατέρας (όχι αναγκαστικά καλός πατέρας). Επίσης είναι πολύ σημαντικό το στάδιο αυτό στην ψυχική ένωση του ζευγαριού καθώς και στη σεξουαλική (αρκεί να μη δει ο άντρας τη γυναίκα του ως κάτι ιερό -μάνα- και δεν μπορεί να τον εμπνεύσει πια σεξουαλικά. Μεγάλη η συμμετοχή της γυναίκας σ’ αυτό), Είναι η περίοδος που δεν είσαι ακόμα κάτι πολύ σημαντικό στη δουλειά σου ή στο περιβάλλον σου, αλλά είσαι ο πιο σημαντικός άνθρωπος για τα μικρά παιδιά σου. έτσι δημιουργείται η έννοια της φωλιάς. Δηλ. δεν με αναγνωρίζει κανείς στο δρόμο, δεν είμαι ακόμη σημαντικός στη δουλειά μου, αλλά όταν επιστρέφω όλοι στο σπίτι με αγαπούν. Αυτή η δεκαετία είναι ίσως η πιο ευτυχισμένη περίοδος του ενήλικα (γιατί δεν προλαβαίνει να δει πολύ μέσα του). Ο φόβος του θανάτου δε, είναι ακόμα μακριά. Πάλι έχουμε τα εφτά πρώτα γόνιμα χρόνια της φάσης αυτής και ακολουθούν τρία χρόνια κρίσης. 37-42 περίπου έχουμε μια μεγάλη κρίση, την κρίση των 40, που οφείλεται: στην συνειδητοποίηση της θνητότητας (πέρασε πολύ γρήγορα η καλή ζωή).

40-50: Στην ηλικία αυτή απιοτούν – κυρίως οι άνδρες και τα τελευταία χρόνια πολύ και οι γυναίκες. Η κρίση χτυπά κυρίως τους άνδρες, γιατί είναι πιο ευάλωτοι, πιο ανώριμοι, πεθαίνουν πιο γρήγορα, η γυναίκα έχει διπλό διαφορικό, πιο ανθεκτική, πιο συναισθηματική, ήρεμη γιατί έχει αφήσει τα γονίδια της σε απογόνους. Οι χωρισμοί είναι συνήθως γύρω στα 45-50. Πολλοί άντρες ξανά παντρεύονται στη συνέχεια, ενώ η γυναίκα μπορεί άνετα να ζει και μόνη της, για τον άντρα δεν είναι υποφερτό και ξαναπαντρεύεται ή συμβιώνει. Όμως ένα 30% από τους διαζευγμένους άντρες μετά από 2-3 χρόνια επιστρέφει στο σπίτι του. Κατάλαβε ότι εκεί έξω δεν θα βρει και τίποτα διαφορετικό από αυτό που άφησε, όπως ίσως νόμιζε, αν είχε έναν ικανοποιητικό γάμο. Είχε μια γυναίκα που γκρίνιαζε, αλλά διαπιστώνει ότι και η ερωμένη μετά από ένα διάστημα γκρινιάζει. Ετσι, προτιμά να επιστρέψει σε οικείες και βολικές καταστάσεις (σκέφτεται κατ’ εξοχήν υπό το πρίσμα αυτό).

Αναφέρει εδώ μια ιστορία με έναν ασθενή του άγγλο νομπελίστα, καθ. στο παν/μιο με γυναίκα δ/ντρια στο Βρεττανικό Μουσείο, Ανθρωποι πολύ μορφωμένοι με άνετη ζωή και πλούσιο κοινωνικό περίγυρο υψηλού επιπέδου. Πήγε ο καθηγητής στον Γιωσαφάτι, γιατί έλεγε ότι δεν παίρνει πια χαρά από τη ζωή του, ούτε από τη γυναίκα του. Μετά από καιρό ψυχανάλυσης έμαθε ο Πωσαφάτ ότι παραιτήθηκε από το Πανεπιστήμιο και σκέφτηκε ότι απέτυχε μαζί του και δεν τον θεράπευσε. Πήγε και τον βρήκε αργότερα ο ίδιος. Του είπε ότι ήταν πανευτυχής, ότι παραιτήθηκε, χώρισε τη γυναίκα του, γνώρισε μια υπέροχη γυναίκα που του δίνει χαρά, μια απλή υπάλληλο, αγόρασε ένα σπίτι στην εξοχή κι έγινε αγγειοπλάστης, Την παντρεύτηκε και ποτέ στη ζωή του δεν ήταν τόσο ευτυχισμένος. Τον ρώτησε ο Γιωσαφατ: χαίρομαι, αλλά εγώ σου το προκάλεσα όλο αυτό, την ξαφνική αλλαγή? (Μέσα του ένοιωθε κάποια αμηχανία, να χαθεί ένα νόμπελ,..). Του απάντησε, ότι εκείνος τον έκανε να καταλάβει ότι τόσα χρόνια έκανε αυτό που ήθελε ο πατέρας του. Για κείνον τα έκανε όλα αυτά κι όταν το αντιλήφθηκε απλώς το άλλαξε. Εκείνος ήθελε πάντα να γίνει αγγειοπλάστης κι αντλούσε μεγάλη ευχαρίστηση από τη νέα του ζωή.

Στη δεκαετία αυτή χτυπούν η κατάθλιψη, υποχονδριακά σύνδρομα, καρδιακά, εγκεφαλικά. Οι άνδρες μαθαίνουν για ξαφνικούς θανάτους γνωστών τους και πανικοβάλλονται, Η θνητότητα είναι πλέον γεγονός. Αν δεν συμβαίνει τίποτε εξαιρετικό, όμως, έως τα 50 οι άνθρωποι είναι σχετικά ήρεμοι, γιατί έχουν πάρει αποφάσεις κλπ. Τα ζευγάρια κάνουν ένα είδος δεύτερου γάμου μεταξύ τους, γιατί ξαναανακαλύπτουν αν και πόσο αγαπιούνται. Τότε γίνεται ο ένας γονιός του άλλου. Όταν έχει τέτοιους ασθενείς, δεν μιλά για θεραπεία, αλλά για μετάφραση. Δηλ. προσπαθούν να ξανακούσουν ο ένας τον άλλον, να ξανααγαπηθούν, γιατί τώρα έχουν περισσότερο χρόνο μεταξύ τους. Αυτό οδηγεί και σε αυξημένη σεξουαλικότητα, γιατί αν αγαπάς, νοιώθεις πιο έντονη έλξη, ενισχύεται η οικειότητα, ξέρεις τις συνήθειες του άλλου. Στα 50 η κρίση είναι ομαλή και αφορά για πρώτη φορά θέματα υγείας. Τότε απευθυνόμαστε πρώτη φορά σε γιατρούς πολλών ειδικοτήτων.

50-60: Δομική φάση, ίσως η ευτυχέστερη και ηρεμότερη περίοδος. Οι άνθρωποι έχουν εξελιχθεί επαγ/κά, οικονομικά, έχουν μεγάλα παιδιά κι έχουν συμφιλιωθεί με το φόβο του

θανάτου.

60-70: Δύσκολη περίοδος, συνταξιοδότηση. Φοβερό πλήγμα. Ιδιαίτερα αν επιθυμείς να εργαστείς και σε διώχνουν αναγκαστικά. Αν δεν υπάρχουν εναλλακτικές ασχολίες στα 2-3 πρώτα χρόνια της σύνταξης, οι άντρες πεθαίνουν. Εχουμε πάλι κατάθλιψη, καρδιακά, εγκεφαλικά. Αν πεθάνει πρώτος ο άντρας, έχει καλά (γέλια στο ακροατήριο). Η γυναίκα πενθεί λίγο, αλλά σε λίγο συνέρχεται και συνεχίζει τη ζωή της. Αν πεθάνει πρώτη η γυναίκα, συνήθως σε 2-3 χρόνια ακολουθεί ο άνδρας. Είναι σαν να χάνουν τη μάνα τους. Το επιμύθιο είναι αν η σχέση με τη μάνα είναι καλή τον πρώτο χρόνο της ζωής σου. τότε μαθαίνεις ν’ αγαπάς και ν’ αγαπιέσαι. Διαφορετικά ψάχνεις όλη σου τη ζωή. Συνήθως ένας ανώριμος τέτοιος άνδρας θα έχει μαζί του μια ανώριμη γυναίκα, γιατί καμιά άλλη δεν θα μπορεί να τον αντέξει. Είναι ανίκανος να δοθεί και ν’ αγαπήσει. Οι ώριμες γυναίκες δεν τον ελκύουν, γιατί τις φοβάται. Και θα περάσουν μια άθλια ζωή οι ανώριμοι αυτοί άνθρωποι σαν ζευγάρι. Δεν θα μπορούν ούτε να συνεννοηθούν, ούτε να αγαπηθούν.

Στα 70 ο χαιρετισμός μεταξύ ανδρών είναι; «μια χαρά σε βλέπω, πας καλά». Που σημαίνει: ζεις ακόμα και δεν είσαι και βαριά άρρωστος.

Το νόημα της ζωής

Η Θρησκεία: Το αναζητούσαν όλες οι θρησκείες, από τις πρωτόγονες τοτεμικές και πολυθεϊστικές, μέχρι τις βασικότερες (χριστιανισμός, ιουδαϊσμός, ισλάμ). Είναι πολύ δύσκολο το έθνος να συγκρατήσει τον κοινωνικό του ιστό, αν δεν υπάρχει ο φόβος του θεού, Ο άνθρωπος είναι γεμάτος ένστικτα. Δεν υπάρχει καλοσύνη κι αρετή. Ο φόβος του θεού επιβλήθηκε για να τιθασευτούν τα ένστικτα του, τα ορμέμφυτα (κυρίως η επιβίωση και η σεξουαλικότητα). Οπου δεν υπήρχε θεός τη θέση του θεού έπαιρνε ο δικτάτορας. Ο νόμος της ζούγκλας ισχύει παντού, Ο δυνατός θα κατατροπώσει τον αδύνατο, ο πλούσιος τον φτωχό, κ.ο,κ. οι συνθήκες αυτές δεν αλλάζουν ποτέ, Ο Φροϋντ είπε ότι η θεότητα είναι η προβολή της σχέσης γονιού-παιδιού. Το περίεργο είναι ο θεός εμφανίζεται πάντα αρσενικό, ενώ τη ζωή τη δίνει η γυναίκα. Οι γυναίκες παρηγορούν, αγαπούν, φροντίζουν και νοιάζονται, θα έπρεπε να είναι θεοί. Η θρησκεία έδινε μεγάλη ανακούφιση στον άνθρωπο, τον παρηγορούσε.

Η Φιλοσοφία: Ασχολήθηκε κυρίως με την ηθική τελείωση. Η αναγέννηση, ο διαφωτισμός ασχολήθηκε με την ύπαρξη μας χωρίς το θεό, χωρίς το φόβο του θεού. Ο άνθρωπος αναζήτησε μια ταυτότητα χωρίς μεσάζοντες, τη θέση του στον κόσμο και την Ιστορία, Οπου δεν υπήρχε θρησκεία, υπήρχε ένας πανίσχυρος δικτάτορας. Μετά το θεό στην ΕΣΣΔ τη θέση του πήρε ο Στάλιν (ο πατερούλης), τιμωρός και λατρευτικός.

Η Επιστήμη: Αμήχανη, μπροστά στο ακατανόητο του Σύμπαντος, Με τη μείωση της θρησκευτικότητας, υπάρχει αίσθημα κενού (οι πιο πολλοί ασθενείς του είναι πολύ νέοι). Δεν αγαπούν, δεν ενδιαφέρονται για τίποτε. Αυτό γίνεται επιθετικότητα, προς την κοινωνία, προς τους γονείς τους, προς τον ίδιο τους τον εαυτό τελικά. Ούτε η ψυχανάλυση έχει δώσει απαντήσεις.